dilluns, 27 de desembre del 2010

M J au paradis sus Arte

Polit filme dau J M aièr de ser sur Arte. Ieu siau traç que fier que lo filme l'aviau descubert en abans promièra a son maset de la vila d'Agradà sus son lector DVD, e sa vièlha tele 4/3 entre lei titèias dau Maroc, lei closcas decorativas de sai pas quanta mar, lei perlas agradencas arrapadas a la caminèia, la foto de sa chata - negra e blanca - bailejant un flamenco dau diable vauvert, e lei comentaris censurats de sa femna: "Se parles pendent la projeccion, con, arreste tot". (Oc, lo con a la fin es per de dire qu'es Casolenc d'origina, lo cambiarem per un bouducon per faire pas repeticion). Per un cop, ela e ieu, se siam retenguts sus lei comentaris. Coma lo Grau. Mai es un tipe mai serios. Jaume es un Cassolenc-Agradenc, valent-a-dire un occitanista franchimand. Cada cop que vos lo presente - dise aquo qu'ai crenta de rapapiar - vos n'aviau parlat jà dau J? Non? Oc? - cada cop que vos lo presente doncas m'agrada de tornar dire qu'es lo Dieu cretaor dau fabulos Geo, papier glaçat, d'amé sa mapa au mitan, sus l'Occitània! E qu'es pas una merda aquela puta de jornau! L'Occitan dins Geo, siam sauvats! Avèm un bon imatge de marca! Gramaci J!
Tornem au film que la gastro de nové me fa desparlar. Lo film sus lo paradis se m'engane pas, es una comanda dau capolier alemand d'Arte (e oc, Jaume obraria jamai per NRJ 12, rintra ta blosa). De mes e de mes d'escritura. Qu'escriu en viatge o au sieu dins la cabana au fons de son jardin (non, non, aqui es pas un afaire de gastro... mai d'escritura rajanta)(e me tornaràs la clau). Lo filme doncas (mai quora ne parlarai?) se passeja dins lo mond e fa ausir lei visions dau paradis e de viscuts entre força estajants: Espanha, Cuba, Bhoutan, Tahiti. Ieu, que l'ai rescontrat quora èra en escritura, m'avise que lo projècte li prenguèt tres ans. Sieis escenarios, set setmanas de viratge sus quatre a cinc mes e uech setmanas de montatge. Lo don de J es de faire parlar de pichotei gents que veses jamai dins leis emissions de TF1 (amossa lo lum) e que la riquèssa maseta se concentra sus lei qualitats umanas e intelectualas. Lo risolier es de seguir Ysis, serviciala dins un ostalaria de lux Paradiso. Una caricatura dau paradis per toristas (pas de raport amé la gastro de nové, prononciatz a l'occitana, sioplet, to-ris-tas, atona la a): la cascada, lei banastas de fruchas qu'a Cuba sabon pas qu'existisson, tot lo chichibèli vesedor per faire creire au visitaire pagaire qu'es aici lo paradis. Darrier lo paradis, la misèria comunista dei barris de Cuba... e l'Isis d'apondre dins una ironia de tota bèutat:"Oc, aqui mancam de ren!". Anèt puèi au rescontre de Jean Delumeau, "un vièlh savi a l'encop istorian e crestian, ço ditz J, qu'aconsacrèt mai de vint ans (manja ta man) de son obra au paradis. Amé sa fe tranquilla, nos menèt sa vision dau paradis, onte espèra tornar trobar sei cars desapareguts". Dins lei mars bluas de Sud, vesèm un parèu - dins lo biais kolantà - proche de l'imatge d'epinau que vivon sus una iscla. Enfin, lo mite dei vahinées c'est gonflé, que t'aprenon que bon, s'as pas de rasigas, de danças, una lenga, ton paradis, es perdut. Dins lo Miejorn-Liure, qu'es un jornau universau, J apond: "Lo paradis es dins la carriera. Es lo rescontre amé una persona amé quau se passa quauquaren: un agach qu'exprimis una doçor, una emocion. Aquo pou èstre lo tèxt d'un poèta, l'obra d'un pintràs que li trobam quauquaren de divin". De mai, au maset agradenc, lo paradis es cada jorn dins son jardin. Lo paradis es son jardin. Mai aquo siau ieu que lo dise.
Lo J aprepara una seria de 10 films de 40 minutas sus la civilizacion de l'olivier dins la mar nostra. Se lo vese pendent lei fèstas, après la gastro, li demandarai una seria sus la platana. Mai siau pas director de cadena.
LO FILM SE POU VEIRE SUS LO SITI: ARTE+ 7
TITOL: MISSION PARADIS.