dilluns, 20 d’agost del 2012

Jonathan Franzen, Libertat.


 Coma son lei vidas nòstras après leis ans ? Que venguèt nòstre pareu? Perqué leis dròlles nos laissan ? Perqué lei gelosiás ? Perqué lo fracàs après la capitada ? Perqué laissam totei çò que siam estats? Perqué capitam pas sempre de trobar la bòna persona ? Libertat de Jonathan Franzen, benlèu sensa donar lei respònsas,  fa lume sus la familha Berglund de 1970 fins a 2011 ais Estats-Units. Es lo retrach fin d’una familha pròcha de la generacion nòstra : sensuala, sexuala, exclusiva, oportunista, consomatritz. Lo paire, Walter a de valors ecologistas qu’a de mau d’ensinhar a sei jovents puei a sa pròpria entrepresa. Patty Berglund laissa sei pantais esportius per s’entravar de sa familha e patís (òc, Patty patís) d’un bovarisme pregond. Pren la paraula au mitan dau racònte en parlar d’ela a la tresena persona dins : « d’errors fuguèron fachas, autobiografia de Patty Berglund per Patty Berglund » e se sòna : « l’autobiografista ». Cadun es descrich amé una epsiquologia fina. 715 paginas, es la bibla d’una civilizacion. Mai q’una sagà. E se demandam coma l’autor a poscut se metre dins tant de vestits de personatges, coma un actor vertadier. Es benlèu que siam cadun dei personatges descrichs aicí : dau cantaire ròc fins au jovent desvariat per sei sens e seis ormonas. Fau passar lei dificultats de quauquei longors que son essencialas per comprene coma fonccionan lei personatges e la familha. Lo roman es adictiu e fin finala, aquela familha sembla nòstra. Imperfacha. Forçadament.

Edicion franchimanda : Jonathan Franzen, Freedom (2010), Paris, França, Editions de l’Olivier, 2011.
Edicion originala : Jonathan Franzen, Freedom, Estats-Units, Farrar, Straus e Girous, 2010.