Après la descuberta ufanosa de la linha clara, avans que de m’interessar
a la benda dessenhada adulta, i a un gèni que fa la transicion. Es Andrieu
Franquin. M’agrada son periòd deis annadas setantas onte lo trach es viu, nervós,
pròche de l’esquissa au gredon. Te balha un moviment, un energia que tròbe pas en cò deis autrei
dessenhators. A tanben un sens dau cadre que fa bolegar una vila. Fa sortir
lei personatges dei recantons : un morcèu d’aurilha, de capèu, d’esquina e
tot s’anima. A un sens dau detalh tarrible que fa que pòs tornar legir tant e
tant un album qu’i trobas sempre dins lo dessenh quauqua ren de novèu e de
flame. Lo detalh se perlonga fins a la signatura de l’autor qu’es dispariera d’una
planca a l’autra. Mercés au paire de Gaston, vene un fanatic de la BD. Un colleccionaire bauj. Ma vision
inspirada per çò que legisse treva ma vida de pre-ado. Quora leis adults me
parlan vese de bofigas en dessús de sei testas : lo punt interrogatiu de l’intrigat,
l’exclamatiu de l’estonat, lo còs sagetat dei disvorciats. Refusant de venir
grand m’embarre dins un mond de papier inspirat per la benda-dessenhada
franco-belga.
Dessenhs dins lei marjas, pendent lo film, a l'esconduda dins la nuech, creacion d'un fanzina sus de quasèrns brolhons per lei collègas, dessenhs sus lei mans, lei braç, dins la sabla, pendent lei jòcs de societat, pintura sus lei camisòts, sus lei parets, lei taulas e lei fenèstras. Dessenhs d'en pertot. E marridei nòtas. Lo conselher
d’orientacion me refusa de me veire intrar dins una escòla de jornalisme per
faire de dessenh d’umor. Crese qu’ai viscut aquò coma una promièra mòrt. Ja en cinquenca l'escòla publica me ditz qu'es acabat. E
quora dessenhe (dessenhe d’en pertot, fau dire) la maire me pica sus lei dets.
Pasmens es abonada au Canard Encadenat dempuei qu’es liceana… Mais dins una vila de Provença, dessenhar es pas una situacion. Pas una situacion fixa, mai que mai. E fau laissar lo dessenh e l'art artistic ais autres: aquelei qu'an lei mejans dei vilas e (segon la maire) de bònei relacions.
Mon paire que
m’a sempre ofèrt de libres (es lo solet caprici que me passava : lei
libres) m’ajuda de trobar un recuèlh d’entrevistas rar d’Andrieu Franquin. S’agís
de E Franquin creèt Lagaffe (uei
agotat). Me remente que trapam aquela
belòia sus lei laissas d’una librariá especializada dins un pòrt de la Rochela.
Me demandes pas perqué la Rochela. Viatjaviam dins França tota. E fasiáu totei
lei bònei librariás coma lo surfer fa totei lei bòns espòts.
Legisse aquò sur
lo retorn a l’arrier de la vièlha Fiesta
roja sensa racar. D’auto vias en auto vias, de resto rotas en restos rotas,
laisse pas lo libre deis uelhs. Comence de comprene qu’un creator es sempre
negre, pessimista, insatisfach. Franquin
i descriu la genèsi de caduna de seis òbras. Es per aqueste libre que l’acte creatiu
dins sa soscadissa comença de m’interessar. La benda dessenhada pausa lei bònei
questions sus l’art per l’enfant que vòu s’i interessar. Es una dubertura
artistica e plastica dei belas.
I aprene l’expression
« depression nervosa » e seis efiechs sus l’òme. Franquin dins leis
annadas uechantas perd lo gost per obrar. E oblida quitament son còp de gredon.
Saup pas dessenhar. Sabe pas plus s’es après que crea leis « idèas negras »,
son cap d’òbra, editat per Audie e Fluide Glaciau. Prefaçat per Gòtlib. Mai ven
una apròcha nòva de la benda dessenhada adulta : violenta, politica,
porcassiera,pessimista. Cada dessenh es fach punt per punt a la pluma. En negre
e blanc.Fa pensar a d’aigas fòrtas. Una mestria que m’espanta.
Laisse lo Jornau de Miquet per Spiro que fa parèisser a l’epòca de
fuelhetons mai adults (per tròç de 15 a 16 paginas cada setmana, çò que te fa a
la fin dau mes un album en entier). Mai Franquin desaparèis dau jornau. Mon
papet me crompa e m’escond cada setmana lei numèros. E ieu,quora lei descubrisse dins l’òrt
bèu, espie lo jornau per i trobar una cubèrta dau mèstre. Malastrosament, lei
Gaston se faràn rares,e vesèm que Franquin perd son biais. Reconèisse pas plus
son trach nervós. E nos laissa a la
fin deis annadas 90 que son meis annadas fac.E meis annadas definitivas d’abandon au
dessenh.
Ara te presènte mon Tresaur dau Franquinitge. La colleccion privada, polida coma una saquet de bilhas, de Tamtonet. Toques pas. Enebit de fotografiar. Seguissètz lo guida!
Ara te presènte mon Tresaur dau Franquinitge. La colleccion privada, polida coma una saquet de bilhas, de Tamtonet. Toques pas. Enebit de fotografiar. Seguissètz lo guida!
Fin deis annadas 80: Espère de setmanas en setmanas l'aparicion de Franquin dins lo jornau Spiro. Lo grom nos fa present d'una tiera de cartas "monstruosas". Subran, coma espelidas deis Idèas Negras e dau Trombone Ilustrat, vaqui lei pichons mostres de Franquin! Un avans tast a son retorn? Aquelei cartas son agotadas uei. Renes pas. Es pas la pena.
A la debuta deis annadas 2000, a l'espèra e a l'agachon dei dessenhs rars e cars de Franquin. Comence de trabalhar un pauqueton. E mei promierei pagas son consacradas au 9en Art. Mai... lo collèga que me ven l'album saup pas lo prètz d'aquela quatrenca de cuberta...
1 comentari:
La super classa!!!
Tòrna-zi al dessenh!!!!
Publica un comentari a l'entrada