Lo libre abriva la memòria |
Lo libre deis edicions Ramsay èra pausat sus la chaminèia de Grau. "Le tene de ma cambra d'enfant, me diguèt, ma maire voliá l'escampar ambé mei posters de Mickael Jackson, de Madonna, de Barbara Streisand".
Ai de chança
d’aguer un collèga coma lo Grau. Perque lo Grau es coma Calon. Es afogat de
Truffaut. E que ieu, sensa me n'avisar, siáu estat abalit per Truffaut en Vidèo
2000 puei au Cinèma de Minuit de FR3, e enfin en VHS.
Promier,
Truffaut li siáu anat pichòt perque dins sei films i aviá Dorothée (dins L’Amour en fuite). E que Dorothée
trevava mei nuechs e mei dimecres d’après miegjorn. Te trufes pas. Tot fa
cultura e avèm l'erotisme que podèm, banasta...
Educacion per
l'imatge. Crese que regardave L’enfant
Sauvage a la television publica deis annadas 80 (quora fasiá cultura) dins
de colors verdas e jaunas d’Antena 2.
E m’ère identificat an aqueste Victòr.Victòr lo sauvatge. Coma èu : ère l'incomprés. L’incomprés dei cors de recreacions qu’ambé sei blocatges provinciaus imatginave coma una sèuva. Finala, m’auriá agradat de m’escapar dins la forèst coma aqueu pichòt que sabiá la lenga dei valats, dei flors e deis aucèus. Subretot per escapar au mèstre a l’accent ponchut jogat tras que mau per lo realizator. E l’enveja de viure nus, de me faire possar lo pèu me prusiá fòrça en beure mon Poulain.
E m’ère identificat an aqueste Victòr.Victòr lo sauvatge. Coma èu : ère l'incomprés. L’incomprés dei cors de recreacions qu’ambé sei blocatges provinciaus imatginave coma una sèuva. Finala, m’auriá agradat de m’escapar dins la forèst coma aqueu pichòt que sabiá la lenga dei valats, dei flors e deis aucèus. Subretot per escapar au mèstre a l’accent ponchut jogat tras que mau per lo realizator. E l’enveja de viure nus, de me faire possar lo pèu me prusiá fòrça en beure mon Poulain.
Jovent,
aprenguère l’amor romantic amb Isabelle Adjani e ma man drecha (mens pesuga qu’una
telecomanda d’epòca). Aprenguère l’art dau rastèu dins l’Histoire d’Adèle H. E es an aqueste moment que m’avisère
que l’Amor èra impossible. Ò qu’èra un problèma d’èstre fiu de… per s’amorosir.
Mai ère pas lo fiu de… Victor Hugo. Just fiu de … pròf. Sabe pas de qu’es lo
mai grèu… M’identificave : L’istòria de
Tam T… E Sandrine Savitry sortiguèt ambé Tristan Chouflu, de la cinquenca
cinc.
Per clavar
sus l’enfáncia, i aguèt aquela operacion greva dins l’espitau dei bònei sòrres
(mai perqué ma maire laicarda, m’aviá-ti mandat aicí ?) Lo film dau
dimenge de ser, dins l’odor de la compota de pomas e de mon darnier supòt,
fuguèt : Vivement Dimanche. Fuguère
pivelat per lei cambas de Fanny Ardant dins un negre e blanc tras qu’estetisant,
lo biais leugier qu’aviá de contar un crimi m’aviá pivelat.
E enfin,
estudiant en Letras Modèrnas e Occitan, puei per preparar lo concors de la
FEMIS, per perdre de temps que l’aviáu pas au programa, legiguère la
correspondéncia tota de Truffaut au Livre de Poche (ara agotada), pegat au
cagador, pivelat per la larguesa dau personatge e son mestier d’escritura. Èra
una excusa per m’evitar de revisar mentre que ma mia de l’epòca recitava tot
Rabelas e la Biblia de còr per l’espròva de literatura. « Antoine Doinel…
Antoine Doinel… Antoine Doinel », tòrna dire lo personatge principau dins
una lònga tirada. Quant de còps me trobère davant mon mirau en dire, coma
l’eròï, avans que de trobar l’assegurança que me mancava sus lo camin que
me menava a la fac : « Mat Tam… Mat Tam… Mat Tam… » Sensa Truffaut,
sensa ma lectura apregondida, benlèu que sariáu escenarista ò pròf d’occitan.
Ara fau « agent de viatge ».
Ma VHS
preferida èra aquela de la seria Antoine
Doinel. Lo Cinèma de Minuit intelligent aviá començat
per la difusion d'Antoine et Colette
ambé Rosy Varte dins lo ròtle de la maire.
Un film cortet e autobiografic de François Truffaut. Ambé son doble de Cinèma, lo grand Jean Pierre Léaud (alòr jovenet). Trobave que jogava « jazz ». Sempre en contra-temps. Ambé un don d’improvisacion desvariat. Lo Miles Davis de la comedia, qué ! Son francés ponchut (inconegut au mieu, que semblava an aqueste dau mèstre de Victòr) èra musicau, exotic. M’espantava. M’agradava. M’agradan totei lei Doinel, perque vesèm evoluir lo personatge. E comprenguère mai tard qu’èra èu l’enfant bèu de Les 400 coups (non, es pas un film ambé Clara Morgane, te mesclas).
Un film cortet e autobiografic de François Truffaut. Ambé son doble de Cinèma, lo grand Jean Pierre Léaud (alòr jovenet). Trobave que jogava « jazz ». Sempre en contra-temps. Ambé un don d’improvisacion desvariat. Lo Miles Davis de la comedia, qué ! Son francés ponchut (inconegut au mieu, que semblava an aqueste dau mèstre de Victòr) èra musicau, exotic. M’espantava. M’agradava. M’agradan totei lei Doinel, perque vesèm evoluir lo personatge. E comprenguère mai tard qu’èra èu l’enfant bèu de Les 400 coups (non, es pas un film ambé Clara Morgane, te mesclas).
Ara, siáu
preissat me fau partir. La vila d'Agradà es en festa. Lo soleu me sòna.
Contunharai mon tèxt mai tard.
De
seguir…
Se siam
trobats ambé mei gents dins la vila d’Agradà. Elei que creson que patisse de la
solesa, decidiguère de lei menar dins ma bauma secreta. Au restaurant l’Ola, ma
cantina, mon nis, mon batèu mieu, mon « companhs d’abòrd ».
Sabe pas s’avètz ja menat vòstrei gents dins d’endrechs que vos son pròpres,
d’estanquets, onte fasètz vòstra vida intima e … Enfin brèu… Dempuei nòu
ans que ne’n parle pas, decidiguère de dubrir plan planet lei cortinas sus mon
quotidian de pirate. Promier episòdi. Un quotidian de festa au restaurant
l’Ola onte perde meis oras a charrar,
a beure, a oblidar l’òbra de mai en mai complicada de l’Agéncia de Viatge. Coma
de costuma lo cosinier, mon collèga, mon amic, aviá de tascas de sang sus lo
faudau, lo cantaire de flamenco bramava en luòc de cantar, la carriera (que
sembla a ren) èra ben ronhosa coma fau. Lo mond me sonavan per mon pichon nom
(tot lo restaurant). Tam ! Tam ! Tam ! Un poton Tam ! Coma
anam ? Sòrtes aqueste ser ? Aquò rassegurèt ma vièlha maire que
siguèsse conegut e pas solet. Au mens dins aqueste luòc. E avèm manjat coma de
reis una ensalada amb un uòu mimòsa e de la carn de buòu biò de la manada
sabe-pas-que e sei fregidas ostau, una mossa de caramèu, de fromatge blanc ambé
de marrons. Mamà èra urosa (doas miejas-botilhas de vin, mai l’avèm ajudada) de
conèisser lo jornalista, sa femna, lo grafista e lo restaurator. Pasmens
Lo Grau èra absent. Èra a recaptar. A pausar son Ramsay Poche sus la caminèia.
L’idèa de
crompar dins aquesta vila se preciza. Luenh de la negror de la Vila-de-Tam ais
idèas fascistas. Dins lo soleu de la festa de la vila d’Agradà, mei gents
comprenguèron lo bonur d’èstre environat de collègas, de fraires causits per lo
còr. Lo vin de taula fuguèt fòrt e nos trabalhèt lo ventre quora lei laissère
au parcament.
Lo Grau me sòna.
Sus lo camin, m’entòrne a ma critica personala e intima sus Antoine Doinel. Es
lo percors d’un òme de l’enfáncia fins a son divòrci. Leis imatges e lei
remembres de pelicula me tòrnan forra-borra a cada pas que fau. Davant
lo restaurant asiatic pense a l’episòdi que Doinel s’amorosís d’una
polida japonèsa. Puei vese una camioneta
de liurason de la pòsta. Ma tèsta vira : omenatges a JacquesTati dins
aquest immòble parisenc onte lei floristas colorizan lei flors. Lo rire,
l’autoderision, aquesta semblança de libertat m’agradan dins un art mestrejat
de cineasta-romancier, l’esperit surfant sus l’èr freg de la feria de setembre.
Es an aqueste moment que campaneje en cò de mon collèga. Escota lo radier disc
dei Inrocks. Fa lo programator
culturau. Ai fòrça enveja de charrar cinèma. Mai que mai de Truffaut. Estudiant
Lo Grau aviá contactat la familha de l’autor, sa femna, per realizar un omenatges
ai Mistons ambé Bernadette Laffont. A
l’epòca totei lei liceans obravan ambé l’òme-camèra Jean Malige, un de
Montpelhier qu’aviá filmat lo promier filmet de Truffaut e lo chin de Royal Canin, sariá estat interessant de
l’entrevistar per lo documentari. Enveja de charrar d’aquò… Mai perqué Lo Grau aviá
agut l’acòrd e perqué lo viratge aviá cabussat ? Cinèma. Cinèma. Enveja de
charrar de cinèma. E benlèu de partejar un DVD de Truffaut sus lo radassier.
Meis uelhs corron lèu sus la videoteca. E qué vese pas sus sa chaminèia (i a ges
d’asard) ? Un libre polit mai polit que non sai ! Negre (granda
qualitat de presentacion, lo negre es de bòn gost per parlar cinèma), lei
paginas jaunidas presas per leis odors de tenchas e de poussa, categoria tres,
leis Edicions Ramsay ! Una belòia!
Leis
edicions Ramsay es un periòd estudiant. Aviáu, me sembla ( me desencusaràs son
pas que de remembres imprecis) obrat sus « lo film negre per Gatlif ».
Leis edicions Ramsay es evidentament lo libre deis entrevistas Hitchcock – Truffaut. Una
referéncia !
Ramsay Poche Cinèma. Leis estudis cinematografics èran
ponchuts. M’avián ajudat per estudiar Florian Vernet dins una mestria dedicada
ai romans policiers.
Un estudi comparat ambé l’autor geniau dei policiers e l’univers dau genre. Leis edicions Ramsay fasián de la cultura populara, e doncas dau cinèma, dau film policier, dau film negre, un art seriós, menimós, que s’adreiçavan a una joinessa de gaucha qu’aviá set de cultura. Ara la joinessa es de drecha e a set de blu marina. Caricature. Perdon.
Un estudi comparat ambé l’autor geniau dei policiers e l’univers dau genre. Leis edicions Ramsay fasián de la cultura populara, e doncas dau cinèma, dau film policier, dau film negre, un art seriós, menimós, que s’adreiçavan a una joinessa de gaucha qu’aviá set de cultura. Ara la joinessa es de drecha e a set de blu marina. Caricature. Perdon.
Bonur
dau libre cinematografic deis edicions Ramsay. Lei cofrets DVD existissián pas,
nimai lei filmes a gratís dau telecargament illegau ! E doncas un libre
que recampava, per l’escrich, la trama romanesca fasiá mirelha ! Perque la projeccion dei films
de Truffaut se ne’n trobava rara, me pivelava de descrubrir una pieda escricha.
Dubrisse
lo tresaur dau filmibritge. Coma Truffaut es un escrivan socitós, cada
escenàrio es acompanhat de sa promiera esquissa e de sei nòtas. Es explicatiu,
pedagogic. Un libre que fau tornar editar ! Quau saup çò que son leis Edicions
Ramsay devengudas ? Se Ramsay Poche Cinèma existís sempre ? Qué fa
l’IEO per ne’n crompar lei drechs ?
Crese qu’avèm
charrat una ora ò doas sus lo libre, sus Truffaut. Avèm agachat lo mèstre dins
un film de Spielberg.
Lo soleu se fasiá feble dins lei cortinas rojas de l'apartament agradenc. Alòr siam sortits. La feria d’Agradà comença aquí. Mai es un film de mai.
Lo soleu se fasiá feble dins lei cortinas rojas de l'apartament agradenc. Alòr siam sortits. La feria d’Agradà comença aquí. Mai es un film de mai.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada