divendres, 22 de maig del 2020

Dins ton jardin dei sentors


Dins ton  jardin dei sentors respira lo cat. Son còr dins lo còs dei parets blancas fa lo tifa-tafa de ton ostau.  Pichòt còr que pallèva son pelhatge tigrat. Lo cat ven d’un país de teulissas caudas e s’escond dins un jardin pròche,  vesin, que conéisses  pas, qu’es pas lo tieu mai qu’as pas causit per eu mai qu’eu a causit per mielhs s’amagar.  Lei teulisssas son son país e entendes sa dança sus la làupia de sanha. Ton cat Totoro a una vision melhora que non pas Google Imatge, una vision dau cèu que tòrnan gelós lei merlets qu’an crenta de sei dents ponchudas. Ton jardinet dei sentors basta pas per lo cat pasmens s’entòrna au tieu per lo manjar, s’entòrna au tieu  per lo dormir, es d’acòrd pasmens ambe lo recapte que i as causit. Òïe !  s’amaga dins un autre jardin d’odors per te faire biscar lo Matagòt. Cat trobat sensa colier. Car, coma, tu, refusa d’èstre dins la proprietat ò l’apartenéncia de quauqu’un ò de quicòm. T’inquietes pas tornarà ; tei parets son sa carn, l’as ja dich, lei pòrtas coma de cambas se plegan per eu, lei catonièras esventran lei pòrtas, lei fenèstras son seis uelhs, e la calor dei teulissas ròsas e dei cossins e dau radassier respiran sa calor. Tifa-tafa. Tifa-tafa. Vives en cò de ton cat. Seràs sempre lo benvengut e mai se te quita la jornada ò la nuech cauda per lo jardin vesin, te dise que te tornarà!


Car ton jardin es Melinda, es ton illa perduda e l’auberga de Maria. As capitat (èra ton projècte) de trobar dins la garriga agradenca lo meme blu dei contravents, la secaressa dei rocàs onte se quilhan leis ipomèas. La cauç blancarassa caça la calor l’estiu. Lo maset provençau a tot estudiat. Siás dins sa ròca en escalier, siás dins sa pregondor terrencosa,  onte tot es fach per la frescor. Lo lume ie rintra, precís l’ivèrn quora lei fuèlhas tòmban per te porgir la calor necessària. L’ostau bastit dins la tèrra e la ròca a son secret per manténer son microclimat d’un biais saberut mai innocent.

 J., aqueu que te mostrèt lo camin de Melinda en 2008, quora veguèt lei mosaïcas de ton sòu, te contèt que veniá dei promiers imigrats italians de Nimes, ton ostau. Fin dau sègle 19. La signatura d’una istòria sociala que preses tant. Valiá lo còp d’èstre crompat lo Maset dei Tres Fònts.

Venes de plantar lo rosier Ronsard que caressa puei esposa ja la pòrta blua dau fons de la cort de seis àrpias que ie grafinhan l’esquina de fusta. Puei tot es en penda, es pas normau, es pas logic, es pas simetric, es pas geometric, es coma tu, ton ostau, ton jardin, fin finala, coma ton esperit bordelic e ton esquina plegada e ton còs torçut. Aquel ostau, aqueu jardin, aquel ostau-jardin es tu.  Mai l’ostau-jardin se tanca, s’impausa coma una evidéncia. Es pas l’ostau David que poluís de sei teulissas planas e blancas e qu’empacha lei aucèus de nisar. Nani. Es un ostau evident, racionau, eficaç dau temps passat que tòrna bèu lo present. I a un bassin en escalier clafit de tèrra onte grandisson lei lantanas arange de l’estiu, la ferigola pas talhada tota espelofida, un pauc punk avisa-te, de floretas violètas que sabe pas son nom que lo cat s’i escampa dessús qu’aquò lo cotiga e quora s’entòrna, se s’entòrna, t’arriba ambe de petalas sus lei parpèlas-parpalhon.

I  a la taula de maubre raubada a un estanquet perdut sus la rota d’Usés. Se disiá La Beguda, degun ne’n voliá pas plus d’aquel estanquet onte restavan lei ratapenadas. Una nuech t’an prestat una 4L que sentissiá fòrt lo chin de caça e as raubat una taula e quatre cadieras per lo jardin d’odors ; per enrichir l’arma anciana de ton endrech.

 Lo cabanon de guingòï. Un jorn lo pintre venguèt, gachèt tei còntravents e te diguèt : « aquela mena de blu existís pas plus. Fa partida d’una mescladissa d’a passat-temps ». Ieu, dise qu’es benlèu de blu graulenc coma aime de dire dei batèus e dei parets de Miegterranha qu’ai rescontrats dins  mei viatges  blus en Italia, blus en Corsega,  blus en Grècia, blus viatges a Mitilèna-Lesbòs, blus ostalets dei pescaires de Melinda. E lei blavas catalanas de Seta, lei blus morres de pòrc dau Grau-dau-Rei , aqueu blu pur dei trabalhaires de la mar. Respònsa de Normand dau pintre. Benlèu òc, benlèu non. Es un blu sensa promèssa. Un blu saberut mai innocent. Es la riquessa principala dau jardin dei sentors.

 Au debut, voliás n’en faire un membre d’escritura d’aqueu cabanon d’aquí. Una idèa de borgés. Paure colhon que siás. Es quauqua ren de practic que ven dau monde ancian e suau que comprenes, qu’aprivadas coma lo temps ven, pauc-cha-pauc. Un endrech onte dormisson lei martèus clavelats, lei clavèus martelats, lei pinças pinçadas a de clavèus, leis arrosadors rovilhats arrapats a de cròcs dins un rebaladís onte t’ensucas e onte creses que siás grand, lo sabon negre per solatjar lei lemoniers de sei canilhas tancat dins una boita de consèrva a la reclama anciana, de causas que cresiás per lei vièlhs penjan totei sus la paret pratica traucada de mila traucs per susprendre lei causas. Aquelei causas servisson. Lo paire diguèt : Òu !  lo destruses pas lo cababon, fau sempre una cabana per recaptar seis aisinas. Lo temps ie dona rason. Una rèssa, de la tèrra dins una saca, un lume que dèu datar de l’anciana guèrra avans lo coronús-virat, un lume arange florit tanben de la guèrra dau disco contra lo rock, siáu pas estat lo promier de restar aquí, leis estajants, cadun son epòca i an laissat sei marcas. D’escobas, una colleccion de ferrats de bordilhas, un que se lèva per lo bèc d’una pedala, un que se dubrís per leis aurelhas, un qu’a perdut son capèu. E una aficha traucada de Foscao,  e una boita iabonbanania, e una boita de ciratge negre ambe un negre que negreja dessús, un negre dei bregas rojas que sembla làs de cantar de jazz dins la jaça. Una epòca dins lo cabanon.

Parlas quasi dau paradís e mai lo paradís ie creses pas. Darrier lo jardin dei sentors, se tròba ton maset-batèu ormejat sus una mar de teulissas. Lei teulissas de la vila d’Agradà e sei cloquiers tibats coma de masts. Un batèu qu’espèra pas qu’una causa per quitar sei sèt còlas e lei jorns de bèus temps, après la segonda èrsa, quora la vista se farà mai clara,  s’escampar dins la mar onte rèsta La Maire.